'De ouderenzorg is ziek: het moet en kan ook anders'

Dit is een expertquote van Amnon Weinberg van ZBVO, in het kader van ANP Expert Support. U kunt dit bericht, of delen hiervan, gebruiken op uw kanalen. Aanleiding: Verzorgenden: ongerust over toenemende druk door versoepelingen

De coronacrisis heeft de knelpunten in de ouderenzorg genadeloos zichtbaar gemaakt. De sector wordt al jarenlang geleidelijk overbelast door gevolgen van toenemend complexe zorgbehoefte bij kwetsbare ouderen met vaak meerdere aandoeningen. Dat geldt in de thuissituatie, in verpleeghuizen, in ziekenhuizen en ook in de gehandicaptenzorg en psychiatrische instellingen. Dat trekt een onevenredige wissel op de zorgprofessionals, die ondanks een hoge arbeidsethiek steeds vaker uitvallen of de sector verlaten. Het affiche voor werken in de zorg is daarbij zeker niet wervend. De kwantitatieve prognose wat betreft beschikbaarheid zorgprofessionals in de toekomst maakt het nog ingewikkelder.

Er zijn twee aangrijpingspunten om anders te kijken naar ouderenzorg en daarmee tot integrale en toekomstbestendige oplossingen te komen voor een gezond personeelsbestand.

Netwerkzorg en integrale capaciteitsplanning

De sector heeft de verantwoordelijkheid om zich professioneel en anders te organiseren. Dat kan door het zwaartepunt neer te leggen bij domeinoverstijgende, niet-vrijblijvende regionale samenwerking. De vijver voor personeel is veel te klein en troebel geworden om als individuele instelling te overleven. Zorgaanbieders VVT en ziekenhuis, zorgverzekeraars en gemeenten, professionals als huisartsen, medisch specialisten en specialisten ouderengeneeskunde moeten zich programmatisch transformeren in inspirerende en lerende, procesgerichte netwerken.

ZBVO (zorg en behandeling voor ouderen) als een zelfstandige landelijk opererende organisatie heeft die visie al ontwikkeld en brengt die in praktijk. Het inleveren van autonomie door afzonderlijke organisaties moet gebeuren om te komen tot gezamenlijke capaciteitsplanning. In de medische, verpleegkundige en verzorgende as bevordert het doelmatigheid, doeltreffendheid én inspirerende banen. Hierdoor krijg je 24/7 de juiste zorgprofessional op de juiste plek en op het juiste moment. Geef hen de ruimte om regionale taakherschikking mogelijk te maken. Maak voor hen een gezamenlijke digitale werkomgeving mogelijk.

Landelijke visie en kaders

De regio’s kunnen de bovenstaande ontwikkeling alleen doormaken als landelijk vanuit overheid, zorgverzekeraars en beroepsgroepen wordt gefaciliteerd. Dat kan door de bovengenoemde visie in kaders uit te werken met integrale, doelgroepgerichte, regelarme bekostiging.

Nu is het moment om de kwaliteit van de ouderenzorg maatschappelijk en bestendig te maken. We willen niet steeds geconfronteerd worden met zwarte scenario’s en maatschappelijke kritiek op de ploeterende zorgprofessionals. Zonder zorgprofessionals geen zorg. Dat kan en wil niemand.

Amnon Weinberg is Specialist Ouderengeneeskunde en SCEN-arts bij ZBVO.